KOBİLERDE KURUMSALLAŞMA NEDEN GEREKLİ?

Son yıllarda küresel arenada yaşanan krizler ve özelinde virüs krizi işletmelerin kırılgan zamanlarda sürdürebilirliğini sağlamak için kurumsallaşmış bir yapıya sahip olması gerekliliğini bizlere bir kez daha vurguladı.  KOBİ’lerde; rekabet güçlerini artıracak, büyümeleri için yol gösterecek, yeni pazarlara açılmasını sağlayacak taktikler verecek, karşılaştıkları yönetsel sorunlar karşısında çözüm önerileri sunacak olan kurumsallaşma süreçlerine ihtiyaç vardır. Kurumsallaşmış şirket, otomatik pilot gibidir. Patronları-sahipleri gereksiz kılmaz, aksine onların daha verimli olabilmelerini sağlayan bir yapı kurar. Şirket aile şirketi ise, aile bireyleri o iş için uygunluk gösteriyorsa, yetki ve sorumluluk alıp devredebiliyorsa şirketin içinde yer almalarında bir problem yoktur, hatta büyük faydası bulunmaktadır. Kurumsallaşma; yönetimin bir sisteme oturtulması ve aile bireyleri de dahil olmak üzere tüm çalışanların bu kurallar doğrultusunda yönetilmesidir. Oluşturulan sistemin tüm parçaları ve görevler çok iyi belirlenmelidir.

“Kurumsallaşarak Büyümek Niye Önemli?” veya “Neden Kurumsallaşma?” sorularına aşağıdaki cevapları verebiliriz:

• Kurumsal refleksin yerleşmemiş olduğu durumlarda, can havliyle gösterilen tepkiler ve alışkanlıklar öne geçer.
• Kurumsallaşma, Katılımlı Yönetim uygulamalarına daha fazla ağırlık verir.
• Sürdürebilirliği güçlendirir
• Sahiplik ve yönetim erkleri birbirinden ayrıldığında, sistem kurmak gereklidir.
• Düşünüp de yapamadıklarımız, zaman bulup da ele alamadıklarımız, aklımızdan geçirip de söyleyemediklerimiz kurumsallaşmada ele alınır.
• Dünya’da yeni kurulan işyerlerinin ilk 5 yıl içinde ayakta kalma oranı % 20 ile % 40 arasında gerçekleşmektedir.
• Ülkemizde ilk 5 yıl sonunda ayakta kalma oranı % 40 civarındadır.
• İşletmeler büyüdükçe yaşama şansları artmaktadır. Pedal çevirmez isek bisikletten düşeriz.
• Kurumsallaşma öncelikle büyük, orta ve büyüme kararlılığında olan küçük işletmeler için önemlidir. Küçüksek ve küçük kalmayı düşünüyorsak kurumsallaşmayı konuşmaya gerek yok…

Kurumsallaşma,  firmadaki tüm faaliyetlerin (üretim, finans, muhasebe, insan kaynakları, personel alımı, satış, satın alma vb.) birbiriyle koordinasyon içinde yürütülmesi için her aşamada yapılması gerekli kurallar belirlenmeli ve yazılı prosedüre oturtulmalıdır. Bu sistem ile işletmenin şahıslara bağlılığı önlenmiş olacaktır. Çünkü şahıslar o gün düşük moralli, hasta veya yorgun olabilirler, o zaman şirketin de keyfinin o gün kaçmasına ihtiyaç var mıdır? Patronların kurumsallaşma sürecinde işlerinin başında bulunmaları, kontrol etmeleri ve karar merci olmaları normaldir. Fakat şirketteki tüm bölümlerdeki faaliyetleri, bölümler arasındaki iş düzeni, personel alımındaki kriterler, hisse dağılımı, yönetimdeki yer alan yöneticilerin kriterleri, yönetim devir planı, şirketin hedefleri, misyon ve vizyonu yazılı olarak hazırlamaları gereklidir. Bu şekilde iş düzeni daha kolay sağlanarak, kişilere bağımlılık azalacaktır. Hazırlanan bu kurallarla birlikte aile şirketlerinde “aile anayasası” işletmenin kültürünü oluşturur.  Burada önemli olan bu kuralların herkes için aynı uygulanması olacaktır.

Şirket büyüme kararı almış ve büyümenin getirdiği sıkıntıları yaşamaya başladığı zaman kurumsallaşmayı da düşünmelidir. Kurumsallaşmayı belirli sabit ve değişmez kriterlere oturtmak doğru değildir. Çünkü kurumsallaşma; işletmenin yapısına, büyüklüğüne, özelliğine, kültürüne, içinde bulunulan şartlara göre farklılık gösterebilecektir. İşte bunun için Kurumsallaşma Danışmanlığı hizmeti veren danışmanların işlevleri çok önemlidir. İçinde bulunulan duruma ve çalışılan işletmeye uygun olarak butik danışmanlık verilmesi, kurumsallaşmaya destek verme sürecinde çok önemlidir.

Bu kapsamda “Kurumsallaşma Ne Değildir?” diye de sormamız gereklidir:

• Kurumsallaşma, sadece kural koymak demek değildir.
• Kurumsallaşmak profesyonelleşmek, yani sadece profesyonel yöneticilerle çalışmak da değildir?
• Kurumsallaşmak, sadece biçimsellik ya da yazılı kaide ve kuralların işyerinde uygulanması olarak da anlaşılmamalıdır.
• Kurumsallaşma patronların işi tamamen profesyonellere bırakması demek değildir. Aksine, patronların işin başında olması, diğer çalışanlarla kolektif bir çalışma ruhu ve ortamı oluşturulması gerekir.
• Kurumsallaşmanın şirketin başarılı olmasıyla doğrudan ilgisi yoktur, sadece başarının sürekliliğini sağlar. Şirketi insanlardan bağımsız kılmaz; çünkü sistemi çalıştıran insandır.

• Nihai bir amaç değildir.
• A’dan Z’ye her şeyi kurcalamak değildir.
• Başarılı örnekleri aynen kopyalamak değildir.
• Yeterli “psikolojik sermaye” olmadan başlanamaz.